Việt Nam với tốc độ tăng trưởng kinh tế và vị trí địa lý thuận lợi là những điểm hấp dẫn đối với các doanh nghiệp muốn tìm chỗ đứng tại châu Á. Tuy nhiên, khi quyết định đầu tư vào Việt Nam, các công ty cần phải cẩn thận vì có thể gặp phải một số khó khăn khiến cho việc kinh doanh bị chậm lại. Những khó khăn này có thể liên quan đến nhiều khía cạnh khác nhau trong quá trình hoạt động kinh doanh.
Published: Sep 2024
Credit: https://treasurytoday.com/
For more information: https://shorturl.at/MMbwf
Dữ liệu kinh tế tiêu biểu của Việt Nam là thông tin tích cực cho những ai quan tâm đến hoạt động thương mại của quốc gia đông dân này ở rìa phía đông của lục địa Đông Nam Á.
Theo Ngân hàng Thế giới, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam được dự báo sẽ đạt 5,5% trong năm nay, tăng so với mức 5,05% của năm 2023 và vượt xa mức trung bình toàn cầu cũng như khu vực.
Dự báo của IMF cho năm 2024 thậm chí còn lạc quan hơn (khi cho rằng GDP có thể đạt 5,8%) trong khi UOB cho rằng mức tăng trưởng vượt quá 6% là khả thi nhờ vào sự phục hồi của ngành công nghiệp bán dẫn, tăng trưởng ổn định tại Trung Quốc và khu vực, cũng như khả năng nới lỏng chính sách tiền tệ của các ngân hàng trung ương lớn.
Ông Ngô Minh Phát đã theo dõi thị trường nội địa một cách tỉ mỉ kể từ khi ông đảm nhận vị trí Tổng giám đốc khu vực Châu Á - Thái Bình Dương của Eurostellar vào tháng 5 năm 2020. Eurostellar là công ty chuyên nhập khẩu và phân phối các sản phẩm công nghệ được thiết kế riêng cho mục đích sử dụng trong công nghiệp và thương mại tại Việt Nam cũng như các nước Đông Nam Á khác trong hơn một thập kỷ. Ông cũng là Thành viên Hội đồng quản trị của Phòng Thương mại Trung và Đông Âu tại Việt Nam. Khi xem xét các cơ hội đầu tư tại Việt Nam, Ngo khuyến nghị cần đánh giá cẩn thận các sắc thái văn hóa. Ông nhấn mạnh, “Điều quan trọng là phải hiểu rõ nghi thức kinh doanh tại địa phương - nhấn mạnh vào khả năng thích ứng, linh hoạt và kiên nhẫn - với sự chú trọng nhiều hơn vào khu vực phía Nam đối với hàng tiêu dùng nhanh và giải trí, và khu vực phía Bắc đối với các dự án công nghiệp.”
Ông Ngô Minh Phát cũng cho rằng cần gấp đôi thời gian để ra mắt một sản phẩm mới tại Việt Nam so với châu Âu và nhấn mạnh sự khác biệt trong hành vi của khách hàng theo từng khu vực. Ông giải thích: “Khách hàng ở miền Bắc chú trọng đến danh tiếng thương hiệu, hình thức và quy mô, trong khi khách hàng ở miền Nam thường ưu tiên giá trị”.
Bảng xếp hạng "mức độ thuận lợi trong kinh doanh" năm 2021 của Nhóm Ngân hàng Thế giới (năm gần nhất bảng xếp hạng này được công bố) hiện đã giảm uy tín, cho thấy Việt Nam chỉ đứng thứ 115 trong số 190 quốc gia được khảo sát về mức độ thuận lợi khi khởi nghiệp kinh doanh.
Đầu tư vào Việt Nam không nhất thiết phải thiết lập một cấu trúc liên doanh, nhưng bối cảnh pháp lý đang thay đổi yêu cầu một đội ngũ pháp lý vững mạnh, theo nhận định của Ngo. "Việc lựa chọn đối tác địa phương phù hợp là rất quan trọng, cùng với việc quản lý kỳ vọng trong những năm đầu", ông cho biết. "Nên tập trung vào đầu tư dài hạn hơn là chi tiêu ban đầu, điều đó có nghĩa là chưa cần đầu tư vào những thứ 'xa xỉ' như không gian văn phòng, sự kiện và quảng cáo cho đến khi đạt được điểm hòa vốn”.
Trong nước, ông Ngô cho biết một số lượng lớn doanh nghiệp vừa và nhỏ – đặc biệt là trong các lĩnh vực bán lẻ, thực phẩm, đồ uống và thời trang – đang phải đóng cửa, dẫn đến sự gia tăng không gian thương mại bỏ trống, điều này nhấn mạnh sự trì trệ của thị trường bất động sản. “Thị trường Việt Nam thể hiện những đặc điểm riêng biệt,” ông nói. “Sở thích của người tiêu dùng có thể chậm hơn một thập kỷ so với các thị trường châu Âu phát triển hơn, và ảnh hưởng lan tỏa của các thương hiệu Trung Quốc cùng với các sản phẩm kém chất lượng, cùng với sự nhạy cảm về giá, đã tác động đáng kể đến quyết định của khách hàng.”
Trung Quốc hiện đang là nguồn nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam, với hơn 110 tỷ đô la Mỹ hàng hóa Trung Quốc được nhập khẩu vào nước trong năm ngoái, chiếm hơn một phần ba tổng lượng hàng nhập khẩu. Mặc dù đối mặt với nhiều thách thức, ông Ngô tin rằng Việt Nam là một điểm đến đầu tư hấp dẫn nhờ vào vị trí chiến lược của mình tại Đông Nam Á, quy mô dân số và nhân khẩu học. "Việt Nam có tốc độ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ và nhiều thị trường chưa được khai thác," ông nói. "Các dự báo cho thấy sự ổn định chính trị với kỳ vọng vào chính phủ mới nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và khả năng phục hồi. Người dân Việt Nam thường được ca ngợi vì sự cần cù, linh hoạt, nhạy bén và siêng năng của họ."
Hướng dẫn mới nhất của PWC về kinh doanh tại Việt Nam chỉ ra rằng đất nước này đang ở vị thế thuận lợi để phát triển cơ sở sản xuất của mình, bất chấp những bất ổn do xung đột toàn cầu và gián đoạn chuỗi cung ứng. Ngành sản xuất và chế biến đã thu hút gần hai phần ba tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trong năm 2023.
Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi ngành sản xuất công nghệ, theo lời giải thích của Giám đốc quốc gia ANZ tại Việt Nam, Mark FitzGerald. “Các công ty toàn cầu như Samsung, Apple và Intel (cùng với các nhà cung cấp chính của họ) đã đầu tư mạnh mẽ vào Việt Nam, và đất nước này cũng có những nhà vô địch địa phương như FPT, công ty đang trở thành một nhân tố quan trọng trong việc hỗ trợ công nghệ trong khu vực,” ông cho biết.
FitzGerald đồng ý rằng việc quản lý môi trường pháp lý luôn biến đổi có thể là một thách thức và đòi hỏi sự kiên nhẫn. Ông cũng nhấn mạnh rằng bất kỳ công ty nào có ý định thiết lập hoạt động tại Việt Nam đều cần nhận thức rõ tầm quan trọng của những cố vấn xuất sắc và các đối tác vững mạnh, những người có hiểu biết sâu sắc về địa phương.
“Việt Nam đã đạt được nhiều thành công trong việc đàm phán các hiệp định thương mại song phương và đa phương,” ông tiếp tục. “Các công ty từ Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan và Trung Quốc đều rất năng động tại Việt Nam, và việc nâng cấp quan hệ ngoại giao gần đây với Hoa Kỳ, Úc và Nhật Bản lên quan hệ đối tác chiến lược toàn diện sẽ tạo ra nhiều cơ hội kinh doanh hơn nữa giữa Việt Nam và các quốc gia này.”
FitzGerald nhận định rằng có sự quan tâm đáng kể từ các ngân hàng quốc tế và các nhà đầu tư dài hạn trong việc tài trợ cho tăng trưởng và đầu tư, đồng thời lưu ý rằng các tập đoàn như Masan Group, Hòa Phát và MobileWorld có khả năng tiếp cận dễ dàng các thị trường trái phiếu và cho vay hợp vốn quốc tế. "Ngành ngân hàng tiếp tục phát triển," ông nhấn mạnh. "Chẳng hạn, những thay đổi gần đây trong quy định cho phép tài trợ chuỗi cung ứng với điều kiện hạn chế hoặc không có quyền truy đòi đối với cả khoản phải trả và khoản phải thu, điều này sẽ hỗ trợ các công ty trong nước cải thiện chu kỳ vốn lưu động của họ."
Các cải cách cơ cấu đang được thực hiện nhằm củng cố ngành ngân hàng và khởi động thị trường bất động sản. Mặc dù đã có sự thay đổi trong ban lãnh đạo cấp chính phủ, nhưng định hướng chung của các chính sách vẫn có thể được dự đoán.
Đó là quan điểm của Helmi Arman, Kinh tế trưởng của Citi tại Indonesia và Việt Nam, người khẳng định rằng Việt Nam đã rất chủ động trong số các nền kinh tế ASEAN về việc mở rộng các hiệp định thương mại tự do. UOB lạc quan về triển vọng trong nửa cuối năm, với dữ liệu đầu tư trực tiếp nước ngoài cho thấy các doanh nghiệp đã vượt qua sự bất ổn chính trị vào đầu năm 2024 và tiếp tục xem Việt Nam là điểm đến đầu tư quan trọng trong trung và dài hạn trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang được tái cấu trúc.
Suan Teck Kin, Trưởng phòng Nghiên cứu, Kinh tế Toàn cầu và Thị trường của ngân hàng, cho biết: “Sự gia tăng cả về dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đã thực hiện và đã đăng ký sẽ thúc đẩy thêm các hoạt động trong nước trong các quý tới - bao gồm xây dựng và việc làm - đồng thời khẳng định sự tự tin và cam kết của các doanh nghiệp nước ngoài đối với đất nước trong bối cảnh làn sóng phi toàn cầu hóa, giảm rủi ro và thay đổi chuỗi cung ứng hiện nay.”
Tuy nhiên, bất kỳ sự tích cực nào cũng cần được cân nhắc bên cạnh việc thừa nhận rằng các doanh nghiệp vẫn phải đối mặt với những trở ngại đáng kể. Theo Dung Nguyen Hoang, Đối tác tại Kreston VN, những thách thức này bao gồm tham nhũng, quan liêu, các vùng xám pháp lý, sự thiếu hụt trong việc thực thi quyền sở hữu trí tuệ, cơ sở hạ tầng không đầy đủ và thiếu hụt kỹ năng.
Năm ngoái, có thông tin cho biết Pandora đã trì hoãn việc mở nhà máy mới tại tỉnh Bình Dương, miền Nam Việt Nam từ năm 2025 đến năm 2026 do vấn đề về giấy phép xây dựng. Kế hoạch ban đầu là khởi công xây dựng vào đầu năm ngoái và bắt đầu sản xuất vào cuối năm 2024.
Pandora đã khởi công cơ sở sản xuất đầu tiên bên ngoài Thái Lan vào tháng 5, khi Bộ trưởng Bộ Thực phẩm, Nông nghiệp và Thủy sản Đan Mạch nhận định Việt Nam là một thị trường ngày càng quan trọng đối với các nhà đầu tư Đan Mạch, nhờ vào môi trường kinh doanh thuận lợi và cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Michael Zinck Jensen, Trưởng nhóm chương trình Pandora Việt Nam, cho biết: "Cơ sở mới sẽ cho phép chúng tôi tăng tổng công suất chế tạo lên khoảng 50% và hỗ trợ tham vọng tăng trưởng dài hạn của chúng tôi". "Bằng cách đa dạng hóa dấu ấn địa lý, Pandora cũng sẽ trở nên kiên cường hơn trước những gián đoạn nguồn cung tiềm ẩn".
Trước khi đưa ra quyết định về địa điểm cho cơ sở mới, công ty đã khảo sát các khu vực sản xuất đồ trang sức hàng đầu trên toàn cầu. “Một trong những lý do chúng tôi lựa chọn tỉnh Bình Dương là môi trường thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài và sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương,” Jensen cho biết. “Việc hợp tác với chính quyền địa phương trong quá trình lập kế hoạch cho các dự án đầu tư lớn là điều vô cùng quan trọng.”
Công ty Đan Mạch Lego dự kiến cơ sở mới của mình tại Việt Nam sẽ đi vào hoạt động vào cuối năm nay. Quan hệ thương mại của Việt Nam với các quốc gia trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương là yếu tố chính trong quyết định đặt nhà máy, theo Tổng giám đốc điều hành của Lego Group, Niels Christiansen. Về khía cạnh xuất khẩu, báo cáo kinh doanh quốc tế năm 2024 của Grant Thornton chỉ ra rằng các doanh nghiệp tầm trung ít lạc quan hơn về triển vọng của họ trong quý đầu tiên của năm nay so với nửa cuối năm 2023.
Tỷ lệ các công ty Việt Nam dự đoán sẽ tăng cường hoạt động xuất khẩu trong 12 tháng tới đã giảm từ 65% xuống 63%, trong khi chỉ có 53% dự kiến mở rộng số lượng quốc gia mà họ tiêu thụ sản phẩm - giảm so với mức 66% trong nửa cuối năm ngoái. Cũng ghi nhận sự sụt giảm đáng kể về tỷ lệ các công ty kỳ vọng doanh thu từ các thị trường quốc tế sẽ gia tăng. "Các thủ tục hành chính vẫn chưa minh bạch, cơ sở hạ tầng hạn chế và hệ thống pháp lý chưa hoàn thiện là những thách thức tiếp theo," Nguyễn Anh Văn, Phó Tổng giám đốc điều hành kiêm Trưởng phòng Kho bạc tại LPBank, cho biết. Vào đầu năm nay, ngân hàng đã ký thỏa thuận với Finastra nhằm hiện đại hóa năng lực kho bạc của mình.
Thị trường cho vay ngân hàng là nguồn tín dụng chủ yếu cho các công ty Việt Nam, ông Dũng giải thích. “Tuy nhiên, phần lớn các doanh nghiệp đều gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn do không đáp ứng được các tiêu chí tín dụng của các ngân hàng thương mại và thiếu các mối quan hệ tín dụng lâu dài,” ông bổ sung.
Vào tháng 6, Ngân hàng Phát triển Châu Á và LPBank đã ký kết một gói tài trợ trị giá lên tới 80 triệu đô la Mỹ nhằm mở rộng khả năng tiếp cận tài chính cho các dự án doanh nghiệp vừa và nhỏ do phụ nữ làm chủ tại Việt Nam, những dự án này đang phải đối mặt với nhiều hạn chế như thiếu tài sản thế chấp, trình độ hiểu biết tài chính thấp và nhận thức rủi ro cao hơn từ phía các ngân hàng. “Không nhiều công ty Việt Nam có đủ khả năng tiếp cận tài chính để phát triển,” Nguyen cho biết. “Thực tế, chỉ có các công ty đa quốc gia và những công ty dẫn đầu ngành mới có khả năng tiếp cận.”
Khôi Vũ, thành viên của nhóm chiến lược gia vốn chủ sở hữu Đông Nam Á tại J.P. Morgan, cho biết một số quy trình – bao gồm đăng ký kinh doanh, khai thuế và hải quan xuất nhập khẩu – đã được tối ưu hóa và đơn giản hóa trong những năm qua. “Các lĩnh vực mà các cơ quan chức năng hiện đang chú trọng bao gồm thông tin và rào cản kỹ thuật, nơi một số nhà xuất khẩu Việt Nam có thể gặp phải những thách thức trong việc tuân thủ các quy định quốc tế hoặc quy định của điểm đến,” ông nói.
Khôi cũng nhận thấy rằng chuỗi cung ứng trong nước vẫn đang phát triển, điều này có nghĩa là một số nhà sản xuất phải nhập khẩu hàng hóa trung gian thay vì mua sắm tại địa phương. Hơn nữa, sự cạnh tranh từ các nhà xuất khẩu khác (đặc biệt là Trung Quốc, Ấn Độ và các nước ASEAN) sẽ gia tăng, và các công ty trong nước phải đối mặt với các vấn đề về kiểm soát chất lượng cũng như mở rộng quy mô sản xuất. "Tuy nhiên, chắc chắn có cơ hội cho việc thu hút thêm vốn cổ phần tư nhân hoặc đầu tư mạo hiểm vào Việt Nam, điều này sẽ bổ sung cho hoạt động cho vay ngân hàng dựa trên tài sản và cải thiện khả năng tiếp cận vốn của các công ty, đặc biệt là trong giai đoạn tăng trưởng của họ," ông nói.
Suan cho biết rằng sau khi GDP tăng trưởng chậm và thương mại quốc tế suy giảm đáng kể trong năm 2023, không có gì ngạc nhiên khi các doanh nghiệp có thể do dự trong việc vay vốn để đầu tư. Ông nhấn mạnh: “Khi dữ liệu cải thiện rõ rệt trong nửa đầu năm 2024 và với kỳ vọng về những đợt tăng trưởng tiếp theo, sự tự tin có thể sẽ trở lại”. “Chính phủ đã và đang thực hiện các biện pháp khuyến khích vay vốn để đầu tư và mở rộng, mặc dù Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cùng các ngân hàng địa phương cần đảm bảo rằng chất lượng tín dụng không bị ảnh hưởng”.
Suan cũng kêu gọi chính phủ tăng cường thực hiện các công cụ tài khóa nhằm nâng cao niềm tin của doanh nghiệp và người tiêu dùng thông qua việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng và các dự án dài hạn khác như giáo dục và chăm sóc sức khỏe.
Nguồn: https://treasurytoday.com/
Về ông Ngô Minh Phát- Tổng Giám đốc Eurostellar
Ông Ngô Minh Phát, là một doanh nhân Việt Nam tận tâm trong việc thúc đẩy các mối quan hệ kinh doanh quốc tế. Ông đã đóng góp quan trọng trong việc kết nối các công ty Việt Nam với thị trường châu Âu. Dưới sự lãnh đạo của ông tại Eurostellar, công ty đã trải qua sự tăng trưởng và đổi mới ấn tượng, nâng cao vị thế của mình trong lĩnh vực giải pháp công nghệ và kinh doanh.
Cam kết của ông Peter vượt xa những trách nhiệm của công ty. Là thành viên hội đồng quản trị của Phòng Thương mại Trung và Đông Âu tại Việt Nam, ông tích cực tham gia vào các sáng kiến nhằm thúc đẩy thương mại song phương và giao lưu văn hóa. Những đóng góp của ông đã được công nhận và đánh giá cao từ cả cộng đồng địa phương lẫn quốc tế, khẳng định ông là một nhân vật quan trọng trong bối cảnh kinh tế của Việt Nam.
Ngoài những thành tựu trong sự nghiệp, ông Peter còn nổi bật với những nỗ lực từ thiện. Ông hỗ trợ nhiều mục tiêu giáo dục và xã hội, với niềm tin vững chắc vào tầm quan trọng của việc đền đáp cho cộng đồng. Hành trình của ông minh họa cho sức mạnh của sự lãnh đạo tầm nhìn và tầm quan trọng của sự kết nối toàn cầu trong bối cảnh kinh doanh hiện nay.
Comments